پروانه جوانه‌‌خوار بلوط(Tortrix viridana L.)  به‌عنوان زیان‌بارترین آفت درختان بلوط در جنگل‌های زاگرس، از طریق تغذیه از جوانه‌های زایای درختان خسارت سنگینی به بلوط‌ها وارد می‌کند. با وجود اهمیت کنترل آن، در رابطه با ساختار جمعیتی و تنوع ژنتیکی این آفت در سطح DNA اطلاعات کمی در دسترس است. در این مطالعه تنوع و ساختار ژنتیکی 16 جمعیت‌ (شامل 105 ژنوتیپ) با استفاده از دو نشانگر ژنتیکی ISSR و RAPD تجزیه و تحلیل شد. با استفاده از 10 آغازگر از نشانگر ISSR در مجموع 127 نوار قابل امتیازدهی با میانگین 7/12 نوار برای هر نشانگر بدست آمد که از مجموع این نوارها تعداد 121 نوار (95 درصد) نوارهای تشکیل شده چندشکل بودند. همچنین از هشت آغازگر RAPD نیز 105 نوار با میانگین 1/13 نوار در هر آغازگر و با مجموع 99 نوار چندشکل (93 درصد) تکثیر شد. ضریب تمایز ژنتیکی بین‌جمعیتی (Φ_St) برآورد شده از دو نشانگر ISSR و RAPD به‌ترتیب برابر با 26/0 و 18/0 بود. تجزیه واریانس مولکولی داده‌های دو نشانگر ISSR و RAPD نشان داد که بخش عمده تنوع ژنتیکی کل مشاهده‌شده ناشی از تنوع ژنتیکی درون‌جمعیت‌ها است. جریان ژنی برآوردشده بین جمعیت‌ها بر اساس نشانگر ISSR 461/0، و بر اساس نشانگر RAPD 527/0 بود که نشان‌دهنده جریان ژنی ضعیفی بین جمعیت‌هاست. دندروگرام UPGMA مبتنی بر هر دوی سیستم‌های نشانگری استفاده‌شده جمعیت‌های مورد مطالعه را بدون هیچ رابطه مشخصی با فاصله جغرافیایی آنها در خوشه‌های مجزا گروه‌بندی کرد. اطلاعات این مطالعه می‌تواند برای پایه‌ریزی استراتژی‌های مدیریت یکپارچه این آفت در جنگل‌های زاگرس سودمند باشد.
 

واژه‌های کلیدی: پروانه جوانه‌‌خوار بلوط، توالی‌های تکراری ساده میانی، چندشکلی، نشانگر ژنتیکی، Tortrix

متن کامل [PDF 753 kb]   (458 دریافت)