پروانش گیاه زینتی و همیشه سبز است که به واسطه­ی دو ترکیب آلکالوئیدی مهم وین­بلاستین و وین­کریستین در درمان بیماری سرطان کاربرد دارد. همچنین این گیاه از اهمیت بسزایی در صنعت داروسازی برخوردار است. وین­بلاستین و وین­کریستین در مسیر ترپنوئید ایندول آلکالوئیدی[1] (TIAs) به میزان کم در گیاه پروانش ساخته می­شوند. فراهم نبودن شرایط تولید این دو ماده به صورت شیمیایی و نیز میزان تولید پایین در گیاه سبب شده راهکارهای عملی افزایش در مقدار این دو آلکالوئید از اهمیت اقتصادی بالایی برخوردار باشد. به نظر می­رسد که برخی محرک­های رشد چون اسید سالیسیلیک بتوانند در افزایش این ترکیبات موثر باشند، در واقع اسید سالیسیلیک موجب فعال شدن سیستم دفاعی گیاه می­گردد و کاربرد آن در شرایط عادی و در برخورد با تنش­ها موجب بهبود عملکرد و افزایش محتوای کلی آلکالوئیدهای وین­بلاستین و وین­کریستین می­گردد. به همین دلیل در این پژوهش، به بررسی میزان بیان نسبی ژن­های مسیر TIAs در هر سه مسیر ایندولی، ترپنوئیدی و آلکالوئیدی در طی محلول­پاشی برگی اسید سالیسیلیک به غلظت mM 01/0 با استفاده از روش qRT- PCR پرداخته شد. نتایج این مطالعه نشان داد که محلول­پاشی اسید سالیسیلیک سبب کاهش میزان رونویسی ژن سنتزکننده­ی کوریسمات موتاز (Cm) که اولین ژن در مسیر فنولیکی و در رقابت با مسیر TIAs است، شد. با این حال، این میزان کاهش از نظر آماری معنی­دار نبود. همچنین در پژوهش حاضر میزان رونویسی ژن­های مسیر TIAs در اثر محلول­پاشی اسید سالیسیلیک به شکل معنی­داری افزایش یافت. بیشترین میزان رونویسی ژن Dat در زمان­های 24 و 48 ساعت پس از محلول­پاشی اسید سالیسیلیک مشاهده گردید.

 

---