گندم (Triticum aestivum) یکی از گیاهان مهم زراعی کشور و دنیاست که اهمیت استراتژیک در تأمین غذای انسان دارد. گندم نان یک آلوهگزاپلوئید (AABBDD) است که طی دو هیبریداسیون از اجداد وحشی خود به وجود آمده که در آن اجیلوپس تائوشی به‌عنوان دهنده ژنوم D گندم مطرح است. در این تحقیق با استفاده از بررسی miRNAهای مشترک آن‌ها و ژن‌های هدف به رابطه تکاملی گندم نان و اجیلوپس تائوشی بیشتر پرداخته شده است. بررسی کروموزوم‌های گندم نان و اجیلوپس تائوشی نشان می‌دهد تا حدود زیادی کروموزوم­های متناظر از لحاظ طول و تعداد ژن­ها یکسان هستند. در این مطالعه پنج miRNA رونوشت­شده از ژنوم D گندم و مشترک با اجیلوپس تائوشی و همچنین سه miRNA جدید شناسایی­شده از RNA Seq به روش بیوانفورماتیکی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. همردیفی و بررسی توالی­های miRNA موردنظر در گیاهان تک­لپه نشان داد که این miRNA‌ها در گندم و اجیلوپس بیشترین تشابه را دارند و به‌نظر می­رسد در طول تکامل، این توالی­ها از اجیلوپس تائوشی به­صورت حفاظت­شده به گندم رسیده است. بررسی آنتولوژی ژن­های هدف miRNAهای مشترک گندم نان و اجیلوپس تائوشی نشان از تشابه بالای آن‌ها داشت. بنابراین به­نظر می­رسد miRNA‌های مشترک بین گندم نان و اجیلوپس تائوشی تا حدود زیادی نقش و عملکرد مشابهی در این گیاهان خویشاوند دارند. یافته­های این تحقیق می­تواند در شناخت بهتر مکانیسم و عملکرد miRNA‌های گندم و اجیلوپس تائوشی و استفاده از آن‌ها در طرح‌های اصلاحی گندم از طریق خویشاوند وحشی خود مورد بهره‌برداری قرار گیرد.