بیماری زنگ ساقه یا سیاه گندم با عامل قارچی Puccinia graminis f. sp. tritici یکی از مهم‌ترین و مخرب‌‌ترین بیماری‌های گندم در جهان و همچنین ایران می‌باشد. تولید ارقام مقاوم (استفاده از مقاومت ژنتیکی) از طریق شناسایی منابع مقاومت، انتقال ژن­های مقاومت و یا هرمی کردن ژن‌های مؤثر در مقاومت در ژنوتیپ‌های گندم مطلوب (ارقام تجاری و لاین‌های در دست معرفی حساس به بیماری ولی در عین حال پرعملکرد)، مؤثرترین روش کنترل پایدار این بیماری محسوب می‌شود. نتایج ارزیابی گیاهچه‌ای لاین S-83-4 گندم نسبت به بسیاری از نژادهای بیمارگر زنگ ساقه موجود در کشور (سال‌های زراعی 1395-1393) به‌صورت واکنش مقاومت قابل‌قبول بود. به‌منظور مطالعه نحوه توارث و نوع عمل ژن‌های کنترل‌کننده‌ی اجزای مقاومت شامل تیپ آلودگی و دوره کمون در لاین S-83-4، این لاین با رقم حساس Avocet’S’ تلاقی داده شد و نسل‌های پایه F₁، F₂، BC₁ و BC₂ در شرایط مزرعه تولید شدند. والدین و نسل‌های تولید شده پس از کشت در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در مرحله گیاهچه‌ای توسط نژاد بسیار پرآزار TTTTF (منطقه بروجرد) در سه تکرار مایه‌زنی شدند. تجزیه واریانس وزنی اختلاف معنی‌داری را در بین نسل‌ها از نظر اجزای مقاومت اندازه‌گیری شده (تیپ آلودگی و دوره کمون) نشان داد. مقدار متوسط درجه غالبیت اجزای مقاومت مذکور در برابر نژاد مورد مطالعه، بالاتر از یک بود که نشان‌دهنده کنترل ژنتیکی فوق غالبیت برای این صفات می‌باشد. باتوجه ‌به نتایج تجزیه میانگین نسل‌ها برای هر دو صفت نسبت به نژاد فوق، مدل پنج پارامتری بهترین برازش را داشت. برهم‌کنش‌های غیراللی افزایشی× افزایشی و غالبیت× غالبیت نیز معنی‌دار بودند. وراثت‌پذیری عمومی برای هر دو صفت فوق نسبت به‌نژاد مورد استفاده، متوسط و وراثت‌پذیری خصوصی نیز نسبتاً پایین برآورد شد که نشان‌دهنده نقش پررنگ تر اثرهای غیرافزایشی نسبت به اثرهای افزایشی ژن‌ها در کنترل اجزای مقاومت اندازه‌گیری شده می‌باشد. برای بهبود صفات مورد بررسی ایده‌آل آن است که گزینش را در نسل‌های در حال تفکیک پیشرفته (بعد از رسیدن به خلوص نسبی) حاصل از تلاقی با لاین S-83-4 اعمال نمود. باتوجه‌به نتایج برآوردهای ژن‌های در حال تفکیک، بیش از یک ژن در کنترل ژنتیکی اجزای مقاومت اندازه‌گیری شده دخیل هستند. باتوجه ‌به نتایج تعیین نژاد، با بررسی مولکولی شش مکان ژنی مقاومت مؤثر به زنگ ساقه (Sr22، Sr24، Sr25، Sr26، Sr31 و Sr39) توسط نشانگرهای اختصاصی مربوطه در لاین S-83-4، وجود ژن مقاومت Sr31 تأیید شد.